Masa Krytyczna to nieformalny ruch społeczny polegający na spotykaniu się w określonym czasie i miejscu jak największej ilości rowerzystów i ich wspólnym przejeździe przez ulice miasta.
Ruch ten został zapoczątkowany w 1992 roku w San Francisco i szybko rozprzestrzeniał się na inne miasta na całym świecie. W swoim założeniu Masa Krytyczna ma zwracać uwagę innych mieszkańców miast, głównie kierowców samochodów na problemy zazwyczaj ignorowanych na drodze rowerzystów. Hasłem przewodnim Masy jest stwierdzenie: "My nie blokujemy ruchu, my jesteśmy ruchem". Zasadniczo przejazdy Mas Krytycznych odbywają się w tym samym terminie: jest to zawsze ostatni piątek miesiąca i zawsze godzina 18:00. Aczkolwiek terminu „Masa Krytyczna” używa się również na określenie przejazdów nie odbywających się cyklicznie, np. tylko kilka razy do roku. W jednym z takich przejazdów w 2008 roku, który odbył się w Budapeszcie wzięło udział 80.000 rowerzystów.
W Polsce pierwszy przejazd Masy Krytycznej odbył się w 1997 roku w Opolu. Od tego momentu do organizacji imprezy włączyły się w zasadzie wszystkie większe miasta w Polsce. Do ich grona zalicza się również Częstochowa, w której to pierwszy przejazd Masy odbył się w sierpniu 2004 roku. Od tego momentu do dziś udało się zorganizować kilkadziesiąt edycji imprezy, której trasa przebiega przez ścisłe centrum Częstochowy. Powoli zbliżamy się do setnej Masy :) Na Częstochowską Masę Krytyczną przyjeżdżają w chwili obecnej całe rodziny i ludzie w różnym wieku, nie wyłączając osób starszych oraz kilkulatków. W najliczniejszym przejazdach Masy Krytycznej w Częstochowie wzięło udział ponad 400 rowerzystek i rowerzystów.
Pierwszymi organizatorami Masy Krytycznej w Częstochowie byli uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta na czele z uczniem tej szkoły Mateuszem Lewandowskim. Od tego momentu organizatorami przejazdów zajmowały się różne osoby a w chwili obecnej zajmuje się tym niezrzeszona i nie powiązana z żadnym środowiskiem politycznym grupa kilku pasjonatów dwóch kółek.
W chwili obecnej Masa Krytyczna w Częstochowie odbywa się cyklicznie, włączając w to miesiące zimowe. Jej uczestnicy angażują się aktywnie we wszystkie sprawy związane z ruchem rowerowym w mieście. Starają się mieć wpływ na kształt infrastruktury rowerowej, aczkolwiek współpraca z miejskimi urzędnikami w tej materii pozostawia jeszcze wiele do życzenia. Jednak uczestnicy i organizatorzy Masy Krytycznej mają nadzieję, że ten fakt w najbliższym czasie ulegnie radykalnej zmianie.
